Genellikle orta yaş grubunda görülen horlama ve uyku apnesi olarak bilinen uykuda solunum kesilmesi çocuklarda da ortaya çıkabilir. Uykuda solunum bozuklukları horlama, üstünü açarak ve terleyerek uyuma, sürekli sağdan sola, soldan sağa dönme, nefes alabilmek için başı geriye atma ve solunumun bir kere bile olsa durmasıyla görülebilir ve genellikle büyük bademcik ve geniz etinin solunum yolunu tıkaması sonucu ortaya çıkar. Ayrıca şişmanlık, alerji, astım, reflü, büyük dil, baş ve yüzde gelişim bozuklukları da uykuda solunum bozukluklarında yardımcı faktörler olarak yer alır.
Uykuda solunum bozuklukları sorunu yaşayan çocuklarda uykuda oksijen seviyesinin düşmesine bağlı olarak yüz, çene ve ağızda yapısal bozukluklar gibi gelişim bozuklukları ortaya çıkabilir. Gece salgılanan büyüme hormonu da daha az salgılanmaya başlar. Çocuklar gün içinde hiperaktif davranışlar sergiledikleri için kilo artışı ve boy uzamasında da yeterli gelişim sağlanamayabilir.
Çocuğunuz sağlıklı uyuyor mu?
Aşağıda yer alan belirtiler uykuda solunum bozukluğu sorununa işaret eder.
Horlama veya hırıltılı solunum
Solunumun durması
Özellikle baş olmak üzere belden yukarısının terlemesi
Üstü açık uyuma
Sağdan sola dönerek huzursuz uyuma
Başını geriye atarak nefes alabilmek için kendine pozisyon vermesi
Sabahları uyanmakta güçlük çekme
Sabah başlayan baş ağrısı ve ağız kokusu
Çocuğun uyku apnesi nasıl teşhis edilir?
Uyku apnesi çocukların sağlığını da olumsuz yönde etkiler. Teşhis için çocuklarda bir defa da olsa 5 saniye nefes durması yeterlidir. Alerjilere bağlı oluşan burun veya geniz eti büyüklükleri ile tekrarlayan enfeksiyonların yol açtığı bu sorunun en önemli belirtileri; huzursuz uyku, ağzı açık uyuma ve uyku sırasında baş bölgesinde aşırı terlemedir.
Çocuklarda uyku apnesi tedavisi
Uyku apnesi, özellikle iki-altı yaş arasında ve tüm çocukların yaklaşık yüzde 1-3’ünde görülür. Bademcik ve geniz etinin çocuğun vücut yapısına oranla daha büyük olduğu iki-altı yaş arası dönemde bu yapılar hava yolunu daraltır ve uyku apnesine neden olur. Obezite ve nörolojik bazı hastalıklar da bu soruna yol açabilir. Nefes alamayan çocuk ağzı açık solunum yapar. Horlama, nefeste duraklama, aşırı terleme, hareketli ve huzursuz uyuma, anormal uyku pozisyonları bir arada ya da ayrı ayrı görülebilir. Geceyi bu şekilde geçiren çocuklar sabahları yorgun ve keyifsiz uyanır, gün boyunca da hiperaktif davranışlar gösterebilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olduğu düşünülen çocuklarda bazen altta yatan nedenin uyku apnesi olduğu ortaya çıkar. Uyku apnesinin tedavisinde bademcik ve geniz etinin cerrahi yolla alınmasıyla yaklaşık yüzde 95 oranında tedavi sağlanabilir.
Uyku testi (Polisomnografi) nedir?
Polisomnografi olarak da adlandırılan uyku testi, horlama ve uyku apne sendromu gibi uyku bozukluklarının kesin tanısı için kullanılan yöntemdir. Bu test, hastanın gece boyunca uyurken vücudunun muhtelif yerlerine yerleştirilen sensörler ile izlenmesi ile yapılmaktadır. Kullanılan sensörlerin hassasiyeti ve sensör sayısı ne kadar fazla olursa, hastalığın boyutları hakkında o kadar fazla bilgi edinilebilmektedir.
Uyku laboratuvarında yapılan bu test sonucunda, uyku sırasında yaşanan solunum durmalarının sayısı ve süresi, bununla birlikte ortaya çıkan oksijen azalmasının düzeyi, kalp atışında yaşanan düzensizlikler tespit edilerek, uykunun bu problemlerden ne derece etkilendiği ortaya konulur. Bu test sırasında elde edilen kapsamlı bulgular sayesinde, hastalığın şiddetinin belirlenmesi ve tedavi planlanması oldukça kolaylaşmaktadır.