Hormonlar, vücutta belirli görevlere sahip, yaşamsal fonksiyonları geri getirmesi için çalışan birer kimyasal habercilerdir. Testosteron hormonu ise erkeklik hormonu olarak da bilinir, testisler tarafından salgılanır. Sperm üretiminde çok önemli rolü vardır. Kadınlarda ise az bir miktarda üretilir. Testosteron çoğunlukla cinsel gelişim üzerinde etkili olsa da erkeklerde kas ve kemiklerin sağlıklı gelişimi ve ergenliğin sağlıklı şekilde tamamlanması için önemlidir. Bunun için testosteron nedir ve vücudunuzda nelere yardımcı olur daha yakından inceleyelim.
Testosteron Nedir?
Testosteron hem erkeklerde hem de kadınlarda libidoyu dengeleyerek cinsel isteği arttırmasının yanı sıra, özellikle ergenlik dönemine girmiş erkekler için vücuttaki fiziksel değişikliğin sağlayan önemli bir yapı taşıdır. Kadınlarda ise yumurtalık ve böbrek üstü bezleri tarafından salgılanarak, kadın cinsel hormonu olarak bilinen östradioleye dönüştürülür.
Vücut yaşlandıkça, vücutta salgılanan testosteron azalma göstermektedir. Günümüzde ise bu seviye gittikçe daha da yaygınlaşmaktadır. 2012 yılından sonra yapılan araştırmalarda göre testosteron takviyesi almak için doktora gidenlerin sayısı 4-5 katı artmıştır.
Testosteron Ne İşe Yarar
Testosteronun vücuttaki temel görevi, erkeklerde sperm üretimin yapılmasında büyük rol oynamaktadır. Bunula birlikte erkeklerde kemik yoğunluğunun, kas gücünün, kas kütlesinin, yüz ve saç sağlığının korunmasına kadar vücutta birçok görevi bulunmaktadır. Kırmızı kan hücresi gelişimine da katkı sağlayan bu hormon, anne karnında bebeğin cinsel organ oluşumu üzerinde belirleyici bir rol oynar.
Vücuttaki cinsel isteği destekleyen bu hormon, cinsel hayat üzerinde de oldukça etkili rol oynamaktadır. Ergenlik döneminde erkeklerde belli başlı bölgelerdeki kılların uzaması, penis üzerindeki değişim gibi erkek vücudundaki gelişimlerin tümünden sorumludur.Testosteronun yetersiz ya da aşırı salgılanması, ergenlik dönemindeki çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimini olumsuz bir şekilde etkiler. Erkek çocuklarının yanı sıra kız çocukları da bu olumsuz etkilere maruz kalabilir.
Testosteron Eksikliği
Testosteron eksikliğinin birçok sebebi olmasıyla birlikte, genelde stres yüzünden salgılanan kortizon hormonuyla ilişkilidir. Kortizon hormonunun salgılanmasıyla birlikte, bazı metabolik rahatsızlar, düzensiz ve yetersiz uyku, alkol ve sigara kullanımı gibi etkileri bulunur. Testosteron seviyesi üzerinde en büyük etkilerden biridir. Genetik faktörlerde ise bebeğin anne karnında doğuştan az salgılanması; testosteron eksikliğine öncülük edebilir.
Testosteron Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Erkeklerin yanı sıra kadınlarda da testosteronun eksikliğine bağlı olarak pek çok sorun görülebilir. Cinsel işlev bozuklukları, uykusuzluk ve diğer uyku bozuklukları, motivasyon ve özgüven kaybı, depresif ruh hali, hafıza ile ilgili sorunlar. Erkeklerde yaşın ilerlemesi doğrultusunda bu testosteron seviyesinin düşmesi en önemli sonuçlarındandır.
Çocuklukta ve Ergenlikte Görülen Testosteron Eksikliği Belirtileri
Penis ve testislerin gelişimin az olması
Ses beklenen şekilde gelişmemesi
Kötü kas gelişimi
Kılsızlık
Jinokomasti
Yetişkinlik ve Yaşlılıkta Testosteron Eksikliği Belirtileri
Konsantrasyon olamama ve çabuk yorulma
Ereksiyon olamama
Kas güçlerinde azalma
Azalmış libido(cinsel istek)
Terleme ve sıcak basması
Sinirlilik, stres, düşük enerji vb. ruhsal değişiklikler
Vücut yağlarında artma ve kilo alımı
Kemiklerde incelmesi
Ereksiyon olmada zorlanma
Erkeklerde Testosteron Eksikliği Ne Tür Sorunlar Yaratır
Kas kütlesi ve güç kaybı
Enerji azalması
Testiküler büzülme
Genişlemiş ve şişmiş meme dokusu
Kas ve kemik erimesi
Diyabet ve obezite
Anksiyete, depresyon vb. ruhsal sağlık sorunları
Kalp ve damar bozuklukları
Vücutta kıl kaybı
Cinsel isteksizlik, sertleşememe, erken boşalma ve erektil disfonksiyon
Düşük sperm miktarı ve sperm kalitesinde azalma
Testosteron Eksikliği Tedavisi
Testosteron hormon eksikliğinin tedavisi, eksikliğinin temel nedenine ve yaşa göre değişir. Eksikliğin tedavisinde genelde testosteron takviyeleri reçete edilir. Testosteron replasman tedavisi ve testosteron iğneleri hastalığın tedavisinde başvurulan diğer seçeneklerdir. Bu yöntemler ile hem hastalığın neden olduğu sorunlar tedavi edilir hem de kandaki testosteron miktarı arttırılır. Ancak tedavi, birtakım yan etkilere de yol açabilir.
Testosteron ilaçları ile tedavi
Testosteron takviyeleri şeklinde reçete edilen ilaçlar, hastaya fonksiyonel hareketlilik kazandırmayı, kemik mineral yoğunluğu sağlamayı, hasta bilişini güçlendirmeyi ve vücut kompozisyonlarını düzeltmeyi amaç edinir. Yapılan pek çok test sonucunda takviyelerin yağ kütlesinde azalmaya ve yağsız kütlede artışa neden olduğu anlaşılmıştır. Ancak takviyelerin herkeste işe yarayıp yaramayacağı hala tartışılmaya devam etmektedir.
Testosteron İğnesi
Testosteron takviyelerinin yetersiz kalması durumunda doktorunuz, testosteron iğnesi ile kanınıza testosteron hormonu enjekte etmeye karar verebilir. Testosteron seviyelerinin normalden epey bir düşük olduğu durumlarda genelde enjeksiyon tercih edilir.
Testosteron Seviyesi Nasıl Arttırılır
Tedaviye ek olarak, yaşam tarzınızda ve beslenme alışkanlıklarınızda gidebileceğiniz bir takım değişikliklerle vücudunuzdaki testosteron miktarını arttırabilirsiniz.
Çinko ve magnezyum açısından zengin besinler tüketerek, keratin ve D vitamini takviyeleri kullanarak, testosteron seviyesini ciddi miktarda arttırabilirsiniz.
Geceleri en az 8 saat olacak şekilde yeterli miktarda uyuyarak, düzenli bir şekilde spor ve egzersiz yaparak da testosteron eksikliğini giderebilirsiniz.
Testosteron hormon seviyesini ciddi anlamda düşüren stresten mümkün olduğunca uzak durarak, alkol ve sigara kullanma alışkanlığınıza bir son vererek, testosteron eksikliğinin ciddi etkilerine maruz kalmaktan kurtulabilirsiniz.
Testosteronu Doğal Yollarla Arttırmak
Testosteron hormonunun daha fazla salgılanmasına yardımcı olan brokoli, ıspanak, karnabahar gibi yeşil yapraklı sebzelere öğünlerinizde sıklıkla yer verin.
Şeker tüketimini sınırlandırın.
Karides, muz, yumurta, yağsız kırmızı et, sarımsak, avokado gibi testosteronu yükselten besinler tüketin.
Fazlalık kilolarınızdan en yakın zamanda kurtulun.
Katkılı ve sağlıksız yağlar tüketmekten kaçının.
Bol bol sebze ve meyve tüketmeye özen gösterin.
Testosteron Arttıran Besinler
Kara Üzüm
Kabuğunda yer alan resveratol isimli madde sayesinde testosteron miktarını yükselten kara üzüm, spermlerde hareketlilik de sağlar. Yalnızca bir avuç kara üzüm kabuğunun tüketilmesi bile cinsel isteği arttırır.
İstiridye
Afrodizyak etkisi ile bilinen istiridye, aynı zamanda magnezyum ve çinko açısından da zengindir. İçerdiği protein ve aminoasitler sayesinde kas kütlesini artar.
Diindolimetan
Karnabahar gibi bazı sebzeler tüketilirken vücudumuzda oluşan diindolimetan bileşiği, testosteronu yükseltir ve dengeler. Takviye diindolimetan tüketimi, testosteron eksikliğini gidermede size yardımcı olabilir.
Aspartik Asit
Bir aminoasit çeşididir ve testosteron üretim miktarını arttırır.
Keratin
En çok kullanılan takviye ürünlerden biri olan keratin, cinsel performansı yükseltir ve cinsel isteksizliği giderir.
Bal
Kan akışını hızlandıran bal, peniste kan akışını kolaylaştırır ve erekte olamama probleminin çözülmesine yardımcı olur. Her sabah 4-5 çay kaşığı bal tüketerek, günü daha enerjik bir şekilde geçirebilirsiniz.