Dinlenme halindeyken vücudun harcadığı enerjinin tanımı olarak geçen bazal metabolizma hızı, birçok kişi tarafından merak edilen bir konudur…
Metabolizma, canlının yaşamına devam etmek için meydana getirdiği biyokimyasal bir süreçtir. Bu süreç içerisinde besinler yakılır, enerji açığa çıkar ve bu enerji, onarım- yapılanma işleminde kullanılır. Burada açığa çıkan enerji miktarı, metabolizmanın hızıyla da alakalıdır. Bazal metabolizma hızı, kişi herhangi bir aktivite halinde olmadığı zaman yakılan enerjiyi tanımlar. Bazal metabolizma hızını başlıca; sinir fonksiyonları, beyin fonksiyonları, hücre yenilenmesi ve hücre büyümesi, vücut ısı kontrolü, kan dolaşımı ve solunum gibi eylemler için gerekli enerji miktarları oluşturur. Bu hız, günlük harcanan enerji miktarının %50 ve %80 arası bir kısmını oluşturur; bu da insan için çok önemli olduğu anlamına gelmektedir. Kilo alma veya verme ile direkt olarak alakalıdır.
Bazal Metabolizma Hızını Neler Etkiler?
Uykusuzluk problemi, hızın düşmesine neden olmaktadır.
Adet dönemi bu hızı etkilemektedir.
Uyurken, uyanık hale göre %10 daha düşüktür.
Hamilelik döneminde bu hız fazladır.
Aç kalındığı zaman düşebilir.
Endokrin bezlerinin yeteri kadar tiroid hormonu salgılamamaları durumunda bazal metabolizma hızı yavaşlar, eğer salgılarsa hızlanır.
Yaş ilerledikçe hızı düşer.
Stres hormonu, bazal metabolizma hızını direkt olarak etkiler.
Beden-yüzey alanı fazla olan kişilerde bu hız fazladır.
Erkeklerin kadınlara göre bazal metabolizma hızı %5-10’luk oranla daha fazladır.
Vücut ağırlığı fazla olan kişilerde daha fazladır. Çünkü vücut, fonksiyonlar için kalori ihtiyacını fazlasıyla karşılamaktadır.
Hava sıcaklığı, bazal metabolizma hızına etki eder.
Metabolizma Hızı Nasıl Arttırılır?
Kaliteli ve sağlıklı bir uyku uyunmalıdır.
Sigara ve alkol kullanılmamalıdır.
Az ve sık bir şekilde beslenilmelidir.
Gün içinde en az 2–3 litre su içilmelidir.
Dengeli ve sağlıklı beslenilmelidir.
Beslenmede kan şekerini yükselten gıdalardan uzak durulmalıdır.
Kola, kahve ve çay gibi kafein içeren aşırı şekerli gıdalardan uzak durulmalıdır.
Kalsiyum içeren gıdalar mutlaka tüketilmelidir.
Posa oranı yüksek besinler tercih edilmelidir.
Kas yoğunluğu arttırmak için spor yapılmalıdır.
Bazal Metabolizma Hızı Nasıl Hesaplanır?
Bazal metabolizma hızınızı aşağıda bulunan formüllerden erkek/kadın şeklinde hesaplayabilirsiniz.
Erkekler= 66 + (13.7 x Kilogram olarak ağırlık) + (5 x santimetre olarak boy) – (6.8 x yaş) Kadınlar= 655 + (9.6 x Kilogram olarak ağırlık) + (1.7 x santimetre olarak boy) – (4.7 x yaş)