Kısa bir giriş yapacak olursak egzersiz sırasında çalışan kaslarımız ve devam eden metabolik süreçler kalori harcamamıza yardımcı olur. EPOC yoğun egzersiz sırasında oluşan oksijen açığını kapatmak için egzersiz sonrası vücudun artan oksijen alımına verilen isimdir. Egzersiz sırasında oksijen tüketimi genel olarak enerji harcanması ile orantılı olarak değişmektedir. Egzersiz sırasında ve normal yaşam sürecinde olduğu gibi enerjiye ihtiyacımız vardır. Bu normal sürecin üzerine eklenen kasların enerji tüketimi ile beraber vücut daha fazla oksijene ihtiyaç duyar. Bu oksijeni yakıt olarak kullandığı karbonhidrat, yağ ve proteinleri enerjiye dönüştürmek için kullanan hücreler ise bir süre sonra egzersiz yoğunluğuna bağlı olarak artan enerji ihtiyacına cevap veremeyecek hale gelir. Bunun sebebi yakıtların yetersizliği değil, yakıtı enerjiye dönüştürmek için ihtiyaç duyduğu oksijeni yeterli düzeyde alamamasıdır. Bu noktada vücut artık enerji ihtiyacını karşılamak için oksijene ihtiyaç duymadığı daha kolay ama daha verimsiz bir yolu tercih eder. Oksijensiz solunum yani anaerobik üretim. Oksijeni devreden çıkartan vücut yakıtları sadece birkaç basamak parçalar ve laktik asit adı verilen bir maddeye dönüştürür. Oluşan laktik asit ise depolanacak ve dinlenme sürecinde vücuttan uzaklaştırılacaktır. Şimdi hep birlikte bu üç etkene göz atalım..
EPOC ETKİSİ
Egzersize başladığınız anda hızlı bir şekilde tüketilen hazır enerji kaynakları ve yapı maddelerinin egzersiz sonrası yerine koyulması sürecidir. Bunlardan en önemlisi ise ATP yani saf enerji kaynağının yerine koyulmasıdır. Bu ATP kaynağı bir sonraki egzersizde kasların ani olarak kasılması ve gevşemesi için ihtiyacı olan enerjidir. Kısa sürede tükenir zira oldukça düşük bir miktar depolanır. Bu tip oksijen tüketimi diğer oksijen tüketimlerinden farklı olarak enerji oluşturmaması ve vücut sıcaklığını arttırmaması ile tanınabilir. Bu etki yoğun egzersizlerde (anaerobik) belirgin olarak görülmek ile beraber, yoğun olmayan (aerobik) egzersizlerde de bir miktar oluşabilir.
LAKTİK ASİDE BAĞLI ETKİSİ
Yoğun egzersiz sürecinden bir süre sonra kaslarımız laktik asit üretmeye başlar. Egzersiz sonrası ise biriken laktik asidin taşınması ve yıkılması sürecinde gereken enerji, dolayısı ile oksijen egzersiz sonrası oksijen ihtiyacının bir bölümünü oluşturur.
RECOVERY VE HİPERTROFİ ETKİSİ
Egzersiz sonrası kas üzerinde oluşan tahribatın onarılması, ardından daha büyük ve güçlü kas sisteminin inşası için de enerji kullanılmakta. Bu süreçte aminoasit, yağ asitleri ve karbonhidrat moleküllerinin taşınması, yeniden oluşturulması ve gereken yerlere ulaştırılması sırasında enerji kullanılmakta.
AFTERBURN ETKİSİ HAKKINDA BİLİMSEL ARAŞTIRMA
Egzersiz sonrasında artan oksijen tüketimine bağlı olarak görülen yağ yakımının süresi oldukça önemlidir. Araştırmalar ile tespit edilen bu süre egzersizin yoğunluğuna ve niteliğine bağlı olmak ile beraber 15 dakika ve 48 saat arasında değiştiği görülmüş. Araştırmalar afterburn etkisi oluşturan antrenmanların, diğer antrenmanlara göre yağ yakımını daha fazla uyardığını göstermekte. Egzersiz sonrası devam eden oksijen tüketimi daha fazla kalori harcamanızı sağlar. Bu durum devam eden süreçte kilo verme hızınızın artmasına yardım eder. Yapılan araştırmalar uygulanan iki günlük diyetlerin bile egzersiz sonrası kalori harcama miktarını %40-50 arasında azalttığını göstermiş. Bu bağlamda egzersiz sonrası azalan oksijen tüketimini yükseltmek ve diyette başarı sağlamak için afterburn etkisi oldukça önemli bir yer kaplayabilir. Afterburn etkisi oluşturulan antrenmanlar ile karbonhidrat yerine yağ depolarını tüketir ve daha hızlı kilo verirsiniz. Afterburn etkisini daha iyi oluşturmak için aralıklı ve yüksek yoğunluklu egzersiz yapmalısınız.